Is Zijnsoriëntatie iets voor mij?
Als je het woord uit elkaar trekt krijg je ‘een oriëntatie op Zijn’ en dat is precies waar Zijnsoriëntatie over gaat. Het Zijn is alles en daar zijn we allemaal onderdeel van. Door dit uitgangspunt uit te diepen is Zijnsoriëntatie een actuele benadering geworden van persoonlijke en spirituele ontwikkeling dat elementen combineert uit de psychologie en het Boeddhisme. De grondleggers zijn Hans Knibbe (1949) en Chris Kersten (1946-2022). Als je geïnteresseerd bent om meer te leren over Zijnsoriëntatie zou je de boeken van Hans Knibbe kunnen lezen of je laten inspireren door de vele trainers, coaches en begeleiders die zij met passie voor het vak hebben opgeleid.
Ook Paula van Lammeren en Rianne van Rijswijk zijn in de Zijnsoriëntatie opgeleid en hebben de bevlogenheid en helderheid gehad om, onder toeziend oog van Hans Knibbe, een boek over Zijnsorientatie te schrijven dat toegankelijk is voor niet ingewijden en mensen zonder enige voorkennis. In “Geïnspireerd leven en werken” wordt de stapsgewijze methode van zelfonderzoek, met theorie en oefeningen, uitgelegd. Een methode waarbij een open en nieuwsgierige houding naar jezelf wordt uitgedaagd om zelfonderzoek te kunnen doen. Door te leren mediteren kun je je eigen psyche leren kennen en kun je kennis maken met een ruimer bewustzijn. Met lichaamsoefeningen kan de relatie met het lichaam hersteld worden en kun je je geschiedenis op een liefdevolle manier onder de loep nemen.
Zijnsoriëntatie heeft wel iets radicaals over zich, het gaat niet aan de gang met het oplossen van problemen in het leven. Het houdt niet van verbeteringsprojecten. In feite wordt er vanaf dag 1 gevraagd een pas op de plaats te maken en stil te staan bij hoe het werkelijk, nu met je is. En dat kan lastig zijn. Je wordt uitgenodigd om met een niet-veroordelende blik bij de huidige situatie aanwezig te zijn. Een training in presentie, aanwezigheid.
In het dagelijkse leven is dat wat we voor waarheid aannemen, een interpretatie van de werkelijkheid. Problemen en angsten zeggen meer over wie we zijn geworden dan over wie we werkelijk zijn. Door te trainen in presentie, hier en nu, ontstaat er een nieuwe oriëntatie waarin je ziet wie je nu, in vrijheid, bent. Dit opent je waarneming naar een vrij perspectief met meer ruimte.
Wat leer je in een Zijnsgeoriënteerde training?
Je leert een presente houding aan te nemen naar alles wat je tegenkomt in jezelf en in je omgeving
Je leert een open onderzoek houding aannemen. Een kritische houding en veroordeling van jezelf zijn geen constructieve uitgangspunten
Zelf begrip verwerven van je situatie en op zoek gaan naar een persoonlijk en passend antwoord daarop door theorie te bestuderen en door zelfonderzoek en oefeningen te doen.
Ervaren dat je twee overheersende manieren van relateren hebt: grijpen en afstand nemen (prettig en onprettig) en leren dat er ook een vrije middenpositie is. Dan kun je in contact zijn met precies dat wat er is.
Van Lammeren en Van Rijswijk leggen uit hoe meditatie in combinatie met lichaamswerk de werkvormen zijn waarmee bovenstaand gerealiseerd wordt, waarbij je moet bedenken dat meditatie een discipline is. Een deel in ons is zeer gemotiveerd maar tegelijkertijd is er iets in ons zijn dat dat helemaal niet ziet zitten. Als je gaat zitten mediteren, maken we namelijk een actief gebaar waarin je een breuk maakt met een vertrouwde manier van doen. Dit roept weerstand op, vandaar dat het ook een training is. Een training die zich uitbreidt van de meditatieruimte naar het leven van alledag.
Het beoefenen van wakker aanwezig zijn en bewust worden van de open werkelijkheid in het hier-en-nu geven een nieuwe kijk op de werkelijkheid. De realisatie dat er niets anders hoeft te zijn dan hoe het nu is. Hiermee laten we het sleutelen los; de ander hoeft niets anders en wij hoeven zelf niet anders te zijn. Dingen zijn zoals ze zijn en door je te realiseren wat er speelt, laat je helemaal waar zijn wat er gebeurt en hoe het je raakt. Je valt niet meer helemaal samen met de situatie. We maken noch onszelf, noch de situatie beter of slechter dan dat hij is. Door dit te doen wordt de kracht van waarheid voelbaar, en ervaar je rust en ruimte omdat je niet langer hoeft te vechten tegen hoe het is.
Door te werken met oefeningen zul je ervaren dat wie we ten diepste zijn, ongelooflijk veel ruimer is dan wie we doorgaans denken dat we zijn. Pas als je dat proefondervindelijk vaststelt, gaat de term ware aard echt iets voor je betekenen. Het herinneren van onze ware aard is een diepgaande ervaring. De ontdekking dat je om te beginnen zeer levend en stromend bent en ongeschonden, is verstrekkend. Hoezeer we ook lijden, hoe verward en angstig we ook zijn, onze ware stralende aard is ten alle tijde in ons aanwezig. Het is mogelijk onszelf te leren kennen op een volkomen oorspronkelijke manier. Dat wil zeggen, los van geschiedenis, los van wat de omgeving van ons denkt.
Ons dagelijkse zelf heeft zijn fundering in onze kindertijd. Een kind leert de wereld kennen via zijn of haar ouders. Zij introduceren de wereld. Daar waar zij aanwezig zijn, kan het kind zichzelf leren kennen. Zo zijn er gebieden waar het kind wel gezien wordt en waar het niet gezien wordt door de ouders. Het kind vormt zo een ‘zelfbeeld’. De beelden over zichzelf en de wereld bieden het kind houvast, wat voorspelbaarheid en veiligheid geeft. Dit wordt ook wel de psyche genoemd, een persoonlijke plattegrond waarmee geleefd wordt. Nou blijkt dat het hanteren van deze plattegrond wel handig is, maar zeker niet bruikbaar is als we de werkelijkheid willen leren kennen. We plakken steeds oude plaatjes op nieuwe situaties en feiten. Wat wij denken dat de werkelijkheid is, is hierdoor niet een objectieve werkelijkheid maar onze interpretatie van de werkelijkheid. Als we dit gaan beseffen kunnen we ervoor kiezen om ons oude verhaal los te laten. Als we de moed hebben om een breuk te maken, dan verlaten we de bekende plattegrond en landen we in de openheid van nu. Dit is leven, dit is Zijn.
In Zijnsorientatie wordt er vanuit gegaan dat onze geschiedenis zich ook in ons lichaam heeft vastgezet en een uitdrukking is van onze aannames over onszelf en de wereld. Een uitdrukking van wie we geworden zijn. Een houding van pijnlijke vermijding is te zien aan de contractie van het lichaam. We willen onze gevoeligheid beschermen en onze kwetsbaarheid verkleinen. Als we dit gedurende langere tijd doen, ontstaan er problemen. De energiedoorstroming in ons lichaam en ook het contact met de omgeving raken verstoord. We zijn daardoor niet echt meer lichamelijk aanwezig. We verbreken het contact met ons lichaam en we distantiëren ons van onze omgeving. Pijn en spanningen ervaren we minder, maar ook het aangename of liefdevolle raakt ons minder.
Gevoelens als bijvoorbeeld vermoeidheid, pijn en verkramping kunnen vrijkomen als we lichaamswerk doen. Maar ook lustvolle sensaties en vitaliteit kunnen wakker worden. Het lichaamswerk is gericht op het herkennen van de oorspronkelijke verbinding tussen lichaam en omgeving. Ons lichaam weerspiegelt dus onze geschiedenis. Hiermee wordt dus ook duidelijk dat ‘loskomen van ons verleden’ alleen mogelijk is als we ook anders in ons vel komen te zitten. Een belangrijk gedeelte van Zijnsoriëntatie bestaat uit een beeld krijgen van hoe deze aannames zich fysiek vertalen in onze lichaamshouding, in onze energiebalans, onze ademhaling enz.. Je kunt ook gaan merken hoe weldadig het is om op een aandachtige en vriendelijke manier het lichaam te bewegen en uit te dagen.
Rusten in Zijn is een staat van zijn die voorbij de psyche gaat, voorbij de plattegrond, en die voor ons dagelijkse zelf onbekend is, maar die we wel kunnen leren kennen door het beoefenen van meditatie en het doen van lichaamswerk. Door deze manier van waarnemen van de werkelijkheid komen we in contact met onze stralende aard en de ervaring van absolute eenheid. Het blijkt de natuurlijke aard van ons bewustzijn te zijn, die altijd al aanwezig is.
Samengevat kunnen we onszelf oefenen in wakker aanwezig zijn. We kunnen leren waar te nemen zonder te oordelen en in de middenpositie te zijn door niet te grijpen of afstand te nemen. We kunnen ons verlies erkennen en oude rekeningen opheffen door te vergeven. We kunnen onszelf afstemmen op de vrije dimensie via het contact met het Huis van Zijn en de Gestalte.
Zijnsoriëntatie wil ons leren de psyche met haar gezonde ego-functies in ons leven te behouden, maar deze functies ten dienste te stellen van Zijn en niet langer ten dienste van verbeteringsprojecten. Onder inspiratie van Zijnsbewustzijn leert de psyche wat optimaal gedrag is in een situatie. Want alleen met de medewerking van de psyche kan Zijn ook daadwerkelijk in het dagelijks leven zichtbaar worden.
Kijk ook eens naar de Verdiepende Trilogie